Από την απαγωγή του Κράιπε. Του Γιώργου Παπαδάκη.

Μια στιγμή μετέωρη στο χρόνο…
«Ο Μίκης * έφερε στρατιωτικές στολές για μένα και τον Μπίλι.
Δεν μπορώ να θυμηθώ που τις βρήκε- ήταν θερινές στολές ,σε ανοιχτό γκρι χρώμα.
Είχε βρει επωμίδες και διακριτικά ,σιρίτια και πηλίκια υποδεκανέων. Αρκετά πειστικά όλα για το λίγο που θα τα έβλεπε κανείς.Είχε φέρει μέχρι και μια πινακίδα τροχονόμου ,με λευκό και κόκκινο κύκλο.Δοκιμάσαμε τις στολές με τα δικά μας αυτόματα κολτ στη ζώνη με τις γερμανικές αγκράφες που έγραφαν Gott Mit Uns* και στιλέτα κομάντο ως επιπλέον όπλα .
Είχα μόλις ξυρίσει το μουστάκι μου και ο Μίκης μας φωτογράφιζε ,όταν ο Παύλος* σήμανε συναγερμό…»(από το βιβλίο «Η απαγωγή του Στρατηγού Κράιπε» του P.L.Fermor)

Ο Γουίλιαμ Στάνλεϊ Μος ή «Μπίλι» και ο Πάτρικ Λη Φέρμορ ή «Μιχάλης» ή «Φιλεντέμ» ,δοκιμάζουν τις γερμανικές στολές ,που λίγες ώρες αργότερα θα χρησιμοποιήσουν στην απαγωγή του Διοικητή του «Φρουρίου Κρήτη» ,Στρατηγού Κράιπε.Η σκηνή εκτυλίσσεται στην αγροικία του Παύλου Ζωγραφιστού στο Σκαλάνι Ηρακλείου ,πολύ κοντά στη διασταύρωση των Αρχανών ,το σημείο της ενέδρας.
Ο «Μίκης» ,ο Μιχάλης Ακουμιανάκης φωτογραφίζει τους δυό Εγγλέζους με τη μηχανή του «Μπίλι» (Μος)…
Δευτερόλεπτα αργότερα ,στην είσοδο εμφανίζονται τέσσερις Γερμανοί.Ο Φέρμορ ,ο Μος και ο Μίκης κρύβονται στο πατάρι με τα πιστόλια στα χέρια.Ευτυχώς οι Γερμανοί δεν ήρθαν ερευνώντας κατασκόπους ,αλλά… :
«Και μετά ανέβηκε ο Παύλος κάτωχρος. Μας είπε πως οι Γερμανοί είχαν έρθει, αν ήταν δυνατόν, να ζητήσουν φαγητό! Φυσικά, πρόσθεσε, παρά τη μακρά συζήτηση ,είχαν φύγει με άδεια χέρια» (από το βιβλίο «Κακό Φεγγαραντάμωμα» του W.S.Moss)
Η φωτογραφία αυτή ,είναι από τις πιο εμβληματικές της απαγωγής,αν και λιγότερο γνωστή από άλλες.
Και είναι η πιο εμβληματική γιατί «αιχμαλωτίζει» στο χρόνο το έξοχο πνεύμα των απαγωγέων του Κράιπε.Και των δυό νεαρών Βρετανών ,αλλά και των Κρητικών της ομάδας που σε λίγο ,μαζί ,θα παίξουν τη ζωή τους κορώνα-γράμματα σε μια από τις πιο διάσημες καταδρομικές επιχειρήσεις του ΒΠΠ.
Ειναι γεμάτοι αυτοπεποίθηση οι δυό Αγγλοι πιτσιρικάδες στη φωτογραφία,γιατί ξέρουν ποιους έχουν μαζί τους:
«Αυτή η αυθόρμητη ανάπτυξη (σ.σ.της Αντίστασης στην Κρήτη) που στηριζόταν στο καθήκον να πολεμήσουν τον εχθρό –γράφει ο Φέρμορ-και να προσφέρουν χείρα βοήθειας στους Συμμάχους τους ,κινητοποίησε τα καλύτερα κομμάτια του νησιού,όλους τους φυσικούς ηγέτες ,ότι θαρραλέο ,ανιδιοτελές και σοφότερο υπήρχε στο νησί»
Κάποιοι ,μικρόψυχα και τότε και σήμερα κατέκριναν την επιχείρηση ως «στρατιωτικά άχρηστη» και «αγγλοκίνητη».
Η απάντηση είναι απλή.Δεν χρειάζεται πάντα να διαλύσεις στη μάχη τον εχθρό για να του τσακίσεις το ηθικό.
Αρκεί να του αρπάξεις ένα στρατηγό ,σα να βουτάς ένα σακί πατάτες.
Για να δώσεις και σ ένα λαό που συνθλίβεται ,την έννοια της συνοχής, την ελπίδα ,το πείσμα και την πεποίθηση της νίκης.
Ακριβώς ότι έγινε δηλαδή και στον επίσης «αγγλοκίνητο» Γοργοτόπαμο.
Αλλωστε και την απαγωγή του Κράιπε τη δικαιώνει πέρα για πέρα το γεγονός πως οι Κρητικοί σήμερα μιλούν ακόμη για αυτήν με τέτοια ζέση ,σα να είχαν όλοι συμμετοχή!
Και λιγότερο για τα σκληρά αντίποινα που ακολούθησαν και αυτήν, όπως όλες τις πράξεις Αντίστασης…
*Ο «Μίκης» ήταν ο Μιχάλης Ακουμιανάκης από την Κνωσσό (ο πατέρας του υπήρξε αρχιεπιστατης του Έβανς) .Αρχηγός της πολύτιμης για το Συμμαχικό αγώνα οργάνωσης «Πληροφοριών και Δολιοφθορών» υπό την εποπτεία της SOE.Αντικατέστησε τον Γιώργο Δουνδουλάκη όταν αυτός πέρασε στην αμερικανική OSS.
*«Ο Θεός μαζί μας» ,επιγραφή στην πόρπη της γερμανικής στρατιωτικής ζώνης.
*Παύλος Ζωγραφιστός από τις Πατσιδες Ηρακλείου .Μέλος της οργάνωσης του Ακουμιανάκη .Σημαντικός παράγοντας στην απαγωγή.
Η ιστορική φωτογραφία προέρχεται από το οικογενειακό αρχείο του Λοχαγού Στάνλεϊ Μος. Την δημοσίευσε ο Gianis Despotakis στην ομάδα Battle of Crete, historical research and collections.
Στην έγχρωμη φωτογραφία .Η αγροικία του Ζωγραφιστού στο Σκαλάνι ,όπως είναι σήμερα.Η γωνία λήψης είναι ακριβώς ίδια με εκείνη του 1944.
Γ. Δ. Π.