Χρυσούλα Ντρουμπογιάννη: Τα αρτουλάκια των Τριών Ιεραρχών

Τ' αρτουλάκια.
Η εορτή των Τριών Ιεραρχών είναι ..άρρηκτα συνδεδεμένη στην Μνήμη μου με τ΄αρτουλάκια στην Κρήτη !!!
Κάθε Γειτονιά σχεδόν κι ενας Φούρνος στην Μικρή μας Πόλη , όμως εμείς – πώς γινότανε - κι είχαμε πάντα να φτιάξουμε κάθε χρονιά «τ΄αρτουλάκια» του Σχολειού μου !!!
Παραμονή κι υπήρχε μεγάλος αναβρασμός από το μεσημέρι και μετά στον Φούρνο !!!

Μόλις εβγαινε το ψωμί και τελειώναμε και το ψησιμο των Φαγητων του κεντρικού Εστιατορίου μα και ..τση γειτονιάς , ξεκινούσαν οι δυό Ηπειρώτες , ο Πατερας με τον αδερφό του , το ιδιαίτερο τούτο ζύμωμα .
Επίπονη και εντατική , χωρίς ωράριο , η δουλειά στον Φούρνο , τα δυο αδέρφια ειχαν μοιρασει τα καθηκοντα τους και δουλεύαν με βαρδιες εναλλάξ και ελάχιστα μαζί, για εξοικονόμηση δυνάμεων, και εμείς τα παιδιά , νωρις από κοντα τους , κατά τον Ηπειρώτικο τρόπο , να «μαθαίνουμε» μα και να βοηθάμε όπου έφτανε το χέρι και το μυαλό μας ..!!!
Όμως , σε τούτο το ζύμωμα , όπως και σε κάθε γιορτή – οπου «Γαμος και χαρά» ηταν δουλεια για εμας – οι δικοί μου ηταν αντάμα !!!
Σιωπηλά , εριχναν τ΄αλεύρι - άσπρο Πολυτελείας –στο Ζυμωτήριο , με λίγο ορυκτό αλάτι" Ζαρού" για να ' ναι νόστιμο , νερό χλιαρό – από το καζάνι , πού «Ηλιακός» τότε- με «τση μαγιές» διαλυμένες , να γίνει το πρώτο ανακάτεμα , να μπεί η ζάχαρη , μετρημένη με την σέσουλα του κιλού, να πέσουν ύστερα τα μπαχαρικά , να μοσχομυρίσει ο τόπος , από μοσχοκάρδι , κολιαντρο και γλυκάνισο ..!!!
Τα κοπανιζε πρώτα ο συγχωρεμένος και πολυαγαπημένος Θείος, στο μπακιρένιο το μεγάλο γουδί κι επειτα σαν τον Σπορέα , τα σκορπαγε γενναιόδωρα , πάνω στην ζύμη ..!!!
Μαγεμένη, κρυφοκοίταζα, γιατι ηταν «άβατον» για εμας τα παιδιά και πολύ δυσκολο το Ζυμωτήριο, μας ειχαν για την συσκευασία , το παξιμάδιασμα και το « Ταμείο» ..
Πώς χωνευε η ζυμη τα υλικά καθως γυριζε το μηχάνημα, απλωνόταν διαχυτη η μοσχοβολιά..
Επειτα να μπει το ζυμάρι ατον Πλάστ(ρ)η ,να…κουλουμουντριστει – μιλούσαν τα Κρητικά ,ανακατεμένα με τα Ηπειρώτικα, ακόμα πολεμω να τα ξεχωρίσω- να λειάνει , για να να αφρατέψει, επρεπε να γυριστεί χιλιάδες φορες, σ’ εκεινο το μαγικό , όσο και επικίνδυνο, μηχάνημα .
Με μια , αριστοτεχνική , κίνηση εκοβε το ζυμάρι ο Θείος Αλέκος και το πετούσε στον αερα, εξίσου μαγικά , στον , ξύλινο εκείνα τα χρόνια, μεγάλο Πάγκο Εργασίας , πασπαλισμένο με αλεύρι , για να μην κολλάει ..!!!
Από το καμίνι μπροστα , του Πυρηνοκαυστου , Γερμανικού , Φουρνου , στο παραγώνι που με κοιμιζαν κι οι δυό τους μικρη, κρυφοκοίταζα – κανοντας ταχα πως ηθελα να ζεσταθώ- πώς εκοβαν το πλουσιοπάροχο τουτο ζυμαρι , σε μικρότερα κομμάτια με την σπάτουλα – κόφτη, με χέρι ζυγαριά, στιγμιαία και τυπικα περνουσαν μοναχα από την άλλη , την μπακιρένια, με τα γραμμαρια μετρημενα 150 στον ένα δισκο τση ζυγαριας και το κομμάτι τση ζυμης στην άλλη , τα δυο «πουλάκια» φιλιόντουσαν κατευθείαν !!!
Στ’ αρτουλάκια , μετα το «κοψιμο» αυτό που με μαγνητιζε πιο πολύ ηταν το πλάσιμο με το χέρι ..
Πώς το φερνε βόλτα , πώς το γύριζε , σε δευτερόλεπτα, γινόταν το ζυμάρι ολοστρόγγυλο ..κι εφευγε αμεσως το χέρι για να χαιδέψει το επόμενο..
Εκατοντάδες αρτουλάκια – όσα και τα παιδιά του Σχολειού – έμπαιναν στις Λαμαρίνες στοιχισμένα κι από εκει στην Στόφα, να ..ανέβουν , για να τα τρυπήσει υστερα ο Πατερας δεξιοτεχνικα θαρρω, στο σχημα του Σταυρου, σιωπηλός, και να τα βαλει στο Φουρνο..
Πότε ψήνονταν , πότε γινόταν κρούστα ροδαλή και κριτσανιστή ..μοσχοβολούσε ο τόπος !!!
Κι οι φίλοι, πελάτες και γείτονες , που ειχαν μύτη « ευαισθητη» και γνωριζαν από γενναιόδωρα, των δικών μου , φιλέματα, «ακουγαν τση μυρωδιές» μα ηταν τα μόνα που δεν ..ζητούσαν να δοκιμάσουν , αφου «κατέχανε πως είναι για τα κοπέλια στο Σχολειό» .. !!!!
Αργότερα , αφου κρυωσουν καλά καλά τα’ αρτουλάκια , για να μην υδροστατήσουνε , ερχόταν και η σειρα η δικιά μας, να τα μετρήσουμε και να βαλουμε στα μεγάλα , καλαμενια Κοφίνια με τον πάτο από Λυγαριά για να αντεχουν το βαρος ή σε σακκούλες – πολύ αργότερα- για ευκολία των Δασκάλων !
Πρωι – πρωι , θα΄ρχοταν ο Διευθυντής ή ο εξουσιοδοτημένος , να τα πάρει και να πάει κατευθείαν για το Σχολειο , να ‘ ναι ετοιμα .. !
Με τι λαχτάρα γυρίζαμε μετα την Εκκλησία, από τον ίδιο δρόμο ( αυτό της Φωτογραφίας) στο Σχολειό, να μας μοιρασουν τα αρτουλάκια και πόση περηφάνεια και χαρά ένιωθα , πως τα’αρτουλάκια αυτά μπορεί να μην μυρίζανε Βασιλικό αφου δεν προλαβαίνανε να λειτρουηθούνε , μα ήταν κι αυτά . από τον κόπο των Δικών μου, ευλογημένα !!!!
Και του Χρόνου μας !!!