Σάββατο 4 Φεβρουαρίου 2017

Εησήγηση για την ποιητική συλλογή του Γιάννη Τσερεβελάκη "Ορειπολία"







                                        
 
                                             … «Όποιος  τον  έρωτα  θανάτωσε

                                                  το  θάνατό  του  μέλλεται  να  ερωτευθεί, …

  Σεβαστοί πατέρες , εκπρόσωποι των αρχών , κυρίες  &  κύριοι ,  φίλες  &  φίλοι·
με πολλήν, ομολογώ, αδημονία δέχθηκα πριν λίγο καιρό, από τα χέρια του ίδιου του δημιουργού του , ένα προαναγγελθέν και πολυαναμενόμενο δώρο. Το σπουδαίο κύκλο ποιημάτων υπό τον ευφάνταστο τίτλο Ορειπολία   και τον πρωτότυπο υπότιτλο  Έντεκα ωδές κι ένας ύμνος στα βουνά,  τον πρώτο από τους τέσσερεις της ανέκδοτης , τότε ,  ομώνυμης ποιητικής συλλογής που σήμερα βλέπει το φως της δημοσιότητος και στην οποία ανήκουν οι προταχθέντες στίχοι.   Μιας συλλογής που, παρόλο το πρωτόλειον του χαρακτήρα της, συνθέτει και συνδυάζει εφηβεία με σοφία, όνειρο με νοσταλγία, φρεσκάδα με ωριμότητα και νεανικό αυθορμητισμό με κατασταλαγμένη φιλοσοφική άποψη σε ένα βαρύτιμο και ομοιογενές αμάλγαμα.
  Η πρώτη επαφή με τον εξαίσιο λόγο  της συλλογής αυτής αφήνει το μετείκασμα μιας υποδόριας  γραμμής η οποία διαπλέει τους υπήνεμους μυχούς της.  Ένα λεπτό νήμα που κρατάει από την αγάπη ως τον έρωτα.  Αγάπη για τον κόσμο.   Και έρωτα για τους διαρκώς προσωρινούς ενοίκους του.   Ενοίκους με πνοή, πνεύμα , σώμα και ψυχή  ή  χωρίς αυτά,  υλικούς και άυλους, απτούς ή φανταστικούς.   Άλλωστε , κατά το δημιουργό της …

                                       …Οι στιγμές όλες ανήκουν στην αγάπη…

η οποία , κατά  το  Σολομώντα , είναι …

                                                        …κραταιά ως θάνατος…
 
  Το υπέροχο αυτό δώρο είχε και την ολοκλήρωσή του, αφού είχα την εξαιρετική τιμή και την ευπρόσδεκτη τύχη να λάβω, εν συνεχεία ,  κεκοσμημένο  με ιδιόχειρη αφιέρωση του ίδιου του ποιητή, ένα από τα πρώτα αντίτυπα της ολοκληρωμένης πια συλλογής, με  το αποτύπωμα της  τυπογραφικής μελάνης  νωπό ακόμη να σφραγίζει  λέξεις  & σιωπές στα άκρα της αφής.
    Ποιος είναι, όμως, ο ποιητής;  Για όσους τον γνωρίζουν δεν απετέλεσε  έκπληξη η αποκάλυψη πως ο δημιουργός της Ορειπολίας δεν είναι άλλος από τον ανήσυχο, πολυτάλαντο πολυγραφότατο  και πολυσχιδή, ευφήμως γνωστό και αγαπητό στον κόσμο της Εκκλησίας, της Εκπαίδευσης,  των Γραμμάτων & των Τεχνών, εκλεκτό φιλόλογο,  διακεκριμένο θεολόγο, δόκιμο συγγραφέα  και μελωδικότατο  υμνωδό του Υψίστου κ. Γιάννη Τσερεβελάκη. 
    §  Πόσο, όμως  είναι εύκολο να γράψει κανείς ποίηση, ειδικά σήμερα που…

                                   Όλα  έχουν  ειπωθεί  κι  ύστερα  κανείς  δεν  ακούει. …

όπως, πολύ εύστοχα παρατηρεί, ο ποιητής μας εκφράζοντας ένα διττό γενικότερο προβληματισμό;   Για να εξομολογηθεί ο ίδιος αποκαλύπτοντας  με αφοπλιστική ειλικρίνεια την αμφιβολία, την ανασφάλεια,  τη δυσκολία και την απογοήτευση που βασανίζει το σύγχρονο δημιουργό :  

                                       Δεν  ξέρω  τι  να  πω  ή  τι  να  γράψω  πια…

Ακόμη όμως κι αν μας μεταδώσει το μήνυμά του μας προειδοποιεί να είμαστε προσεκτικοί  :

                                               …Κοίτα , μη  με  πιστεύεις
                                                   μην  πιστεύεις  τις  ασταθείς  μου  εκδοχές…

αφού γνωρίζει καλά την έμφυτη ανθρώπινη αδυναμία  και την κοινή τύχη  :

                                                   …Εγώ ο αιώνια ηττημένος…
    
 Ορειπολία,
Επί της ουσίας,
Μνήμες
Τα θήλεα των τίτλων

 Ιδού οι τέσσερεις επιμέρους  αρχετυπικοί ποιητικοί κύκλοι στους οποίους υποδιαιρείται η εν λόγω συλλογή, με τον πρώτο να της δίδει και το γενικό τίτλο.  Είναι ο κύκλος που θα με απασχολήσει περισσότερο , ενώ θα υπάρξουν παραπομπές  και στους υπόλοιπους τρεις κύκλους μέσω αστερίσκων. Οπότε η εκάστοτε αναφορά στον τίτλο θα σχετίζεται είτε με τον συγκεκριμένο κύκλο είτε με το συνολικό έργο.

    §   Το θέμα των υπερήφανων και ωραίων ορέων με το οποίο καταπιάνεται ο δημιουργός  εκεί όπου, κατά τον ίδιο, 
                                                    …βρίσκεται  καλά  κρυμμένο
                                                       το  κλειδί  της  ύπαρξής  μας…  

είναι, ομολογουμένως, εξόχως ποιητικό, και, αν και  πανάρχαιο και αιώνιο, στις μέρες μας θεωρείται, ατυχώς, πρωτότυπο.    Είναι, δε ,  λίαν επίκαιρο, ιδίως  αν το συνδυάσει κανείς με το σφοδρώς κινδυνεύον περιβάλλον και την αειφορία, ζητήματα τα οποία, όπως ο ίδιος ο ποιητής μου εξομολογήθηκε, πολύ τον  απασχολούν, όπως άλλωστε ενδιαφέρουν και κάθε ευαίσθητο και ανήσυχο φιλοξενούμενο του γλαυκού πλανήτη μας.  
  Τα αθάνατα, λοιπόν, όρη και κατά προέκταση η καταρδευόμενη από τα ύδατα των πηγών τους  φύση.  Ιδού το πελώριο, όπως εκείνα, θέμα αυτού του κύκλου.  Αυτοί οι ηρωικοί , αγέρωχοι και υπερήφανοι παππούδες μας, η πρώτη κατοικία μας και η μήτρα στην οποία  πάντοτε επιστρέφουμε, οι καλόγεροι και οι αντάρτες, η ρίζα και η καταγωγή μας, η συνέχεια και η αντίστασή μας, η καταφυγή και  η προστασία μας, η παρηγορία και η μνήμη μας.  
                                                  
                               … αν  έχει  πόνο παγουδιά   και  παιδωμή , γλυκαίνει,
                                    κι  α  δεν αγάπησε  ποτές , αγάπη  θεμελιώνει…
  
ισχυρίζεται για την ιαματικές , επί του σώματος  και της ψυχής , επιδράσεις  του Ψηλορείτη , μιλώντας για  το ναυτίλο που ορειπολεί στο μεσιακό άλμπουρο της Κρήτης, ο ρηξικέλευθος  και αξέχαστος ποιητής της, ο Κωστής Φραγκούλης, σε έργο του αφιερωμένο  στο θεοτικό βουνό    το οποίο περιέχεται στην ανεξάντλητη, ανεξίτηλη και ιστορική, πλέον, ποιητική του συλλογή  Τα δίφορα .
  Τα εξόχως εξέχοντα σημεία της γης τα οποία πρωταγωνιστούν με την έντονη και συνεχή παρουσία τους στις μυθολογίες όλων των αρχαίων λαών, οι  πρώτοι αναδυθέντες  από τα ύδατα  των κατακλυσμών τόποι,  εκεί όπου αποβιβάστηκε ο Νώε, η πύρινη ανάσα της γης και ο ηφαιστειώδης θυμός της είναι οι αγαθοί γίγαντες οι οποίοι φιλοξένησαν τα ιερά κορυφής των Μινωιτών και απετέλεσαν την καθέδρα και το λίκνο των δώδεκα Ολυμπίων θεών, των ραδιουργιών και  των αδυναμιών τους.    
  Από τις γήινες αυτές εξάρσεις οι πιο γνωστές είναι, βέβαια,  τα υπέροχα  Βιβλικά όρη όπου συντελείται όχι μόνο η εκθαμβωτική αποκάλυψη του Θεού κατά την παράδοση των Δέκα Εντολών στον Μωυσή αλλά και η Ανάληψη και η Μεταμόρφωση με τις πολυσήμαντες σημειολογικές τους έννοιες·   είναι τα μέρη που επιλέγει ο Ιησούς είτε ως βήμα για να διδάξει τα πλήθη δια της επί του Όρους ομιλία του, είτε για να αποσυρθεί  και μόνος να προσευχηθεί  για τελευταία φορά.   Είναι τα σημεία όπου πιθανότατα θα καταφύγουν οι έσχατες γενεές για να καλυφθούν από τη θερμή ανάσα του θνήσκοντος ηλίου μιμούμενες τους τελευταίους δημιουργούς του μεγάλου Κρητικού πολιτισμού.
  Ποιος,  άλλωστε,  θα ήταν ο τόπος ο πλέον κατάλληλος, αφού οι κορυφογραμμές δεν είναι μόνο τα πλησιέστερα σημεία της γης προς τον ουρανό, αλλά και τα σύνορά τους;  
  Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν,  που ο ποιητής μας   επιλέγει τους ίδιους τόπους,  τους τόπους που αποπνέουν  την αίσθηση του αιώνιου, για να  διαλέγεται με το άπειρο εξαργυρώνοντας  τη μοναξιά του με τη μαρμαρυγή της επικοινωνίας  των άστρων:

                                           …Βγάζω τα υποδήματα
                                              γονατιστός ξεκλειδώνω τα σινιάλα των άστρων. ….

    §  «…Γιατί να μην δεχτούμε κι εδώ ότι η έννοια του ύψους αποτελεί την ουσία του βουνού , την ίδια του την ψυχή ;…»  αναρωτιέται ο Μιχ. Κ. Μακράκης σε άρθρο του στο νεότευκτο περιοδικό λόγου & τέχνης Κεδρισός, για να συμπληρώσει αμέσως μετά: «…Γενικά το ύψος είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της ψυχής. Γι’ αυτό και ο άνθρωπος, το μόνο “λογικό ον” χαρακτηρίζεται από τον Αριστοτέλη ως το “μόνον ορθόν των ζώων”.   Γι αυτό και το ίδιο το λογικό ή “λογιστικόν”,  το μόνο αθάνατο, “θειότατον” και “ιερώτατον”, έχοντας την έδρα του στον εγκέφαλο, στην πιο ψηλή θέση δηλαδή, χαρακτηρίζεται από τον Πλάτωνα ως “ακρόπολις” του σώματος…».

  Το ύψος άρα.  Πραγματικό ή ιδεατό.  Ιδού το σπουδαιότερο κοινό χαρακτηριστικό ανθρώπων και ορέων ,  τα οποία ,  επιπλέον, …

                                                          …αποδίδουν δικαιοσύνη…
 
όταν από τη στάθμη της υπερέχουσας διάστασής τους  

                                                                         …βλέπουν
                                               τους υλοτόμους των αθώων
                                               με τα δίστομα τσεκούρια…

   §   Καιρός, όμως, να θυμηθούμε  τι μελωδεί ο συνθέτης του  νεότερου Ελληνικού έπους :

                                          …Τα  θεμέλιά  μου  στα  βουνά
                                            ………………………………
                                             και  πάνω  τους  η  μνήμη  καίει
                                             άκαυτη  βάτος…

   Για να καταθέσει εν συνεχεία για  τα βάσανα,  τους  αγώνες και την οφειλή των Λαών του κόσμου όλου :
                         …και  τα  βουνά  σηκώνουν  οι  λαοί  στον  ώμο  τους…

  Τα αγιασμένα  βουνά, οι υπέροχοι και  φιλικοί αυτοί τιτάνες  στα πρόσωπα και στα σώματα των οποίων οι καιροί εγγράφουν με το ακόνι του νερού τις έντονες χαρακιές των  φαραγγιών και  τις βαθιές ρωγμές του χρόνου  με του αέρα και του ήλιου  τη σμίλη, τα ύψιστα σημεία του γήινου φλοιού, μετά από τόσους αγέρωχους αιώνες, κινδυνεύουν,  δυστυχώς, στις μέρες μας και ζητούν τη δική μας πια προστασία.  Είναι λυπηρό, όμως ο τελευταίος αυτός στίχος θα μπορούσε να προσληφθεί σήμερα και υπό αυτή την ερμηνεία, αφού τα όρη από ακλόνητοι μάρτυρες των χρόνων μετατρέπονται σε ανθιστάμενους μεγαλομάρτυρες της αδιαφορίας και της κερδοσκοπίας ή, ακόμη χειρότερα, της αισχροκέρδειας  και της επιβουλής μας.

   §  Όπως κάθε δημιουργός  στην ασίγαστη προσπάθειά του   να υπερβεί  το επερχόμενο τέλος , έτσι και  ο Τσερεβελάκης  μπαίνει μπροστάρης για …

                                                    ...να  σκυλέψουμε  τον  Άδη...

και αφού ψιθυρίσει στον καθένα μας ξεχωριστά το σπουδαίο μυστικό …

                                                                       …της  μοιρασιάς  
                                          των  άστρων  δεν  ήσουν  απόκληρος.  

μας προτρέπει να καταβάλλουμε υπερβάλλουσα προσπάθεια και με συναίσθημα περίσσιο και  λυρισμό υπερχειλίζοντα  να ξεπεράσουμε τους  εαυτούς  μας :
 
                                             …Κατέβασε  τις  λέξεις  εδώ  κάτω
                                                 κοντά  στο  χτύπο  της  καρδιάς  μας
                                                 Βρες  την  τέχνη  να  λένε
                                                 κάτι  παραπάνω  από  αυτό  που  θες. …

   Μας αποκαλύπτει, έτσι,  ο ακραιφνής  ποιητής της Ορειπολίας, τον τρόπο με τον οποίο   οικοδομεί ο ίδιος, με υπομονή, επιμονή, τρυφερότητα, αισθαντικότητα & ευαισθησία το δικό του μυστικό κόσμο, και,  όπως κάθε προσηνής και ευπροσήγορος, ταπεινά καταδεχτικός, εγκάρδια φιλόξενος και ειλικρινά ευγενής οικοδεσπότης, αφού κάμει πρώτα το ευφρόσυνο κάλεσμα, υποδέχεται εν συνεχεία στην ορθάνοιχτη θύρα της καρδιάς του, δεξιώνεται και φιλεύει  όχι μόνον τους εδικούς του αλλά και κάθε περατάρη 

                                     …γύρω  από  το  τραπέζι  όπου  ευωχούνται
                                        συντροφιασμένοι  οι  αυτουργοί  της  ηδονής. …

την ώρα που …

                                    … Στα  ποτήρια  αδιαλείπτως  λαμπυρίζει
                                        ο  πορφυρός  βίος  των  ευχών…

επάνω στο …

                                       …τραπεζομάντιλο  των  άστρων…

Για να μοιραστεί εν συνεχεία μαζί με τους καλεστικούς του, να τους εξομολογηθεί με αισθαντικό λυρισμό και να τους αποκαλύψει…
 
                                      … τα προφορικά  μου  (του)   όνειρα…

   §  Έχει παρατηρηθεί πως η δημιουργία η οποία περιέχει ως απαραίτητο συστατικό της μέρος μια επιτυχημένη αποτύπωση εικόνων είναι αυτή που,  έχοντας και  άλλες αρετές, αντέχει  στην οξείδωση των καιρών  και  εκείνη που θα μιλήσει σε όσο το δυνατόν περισσότερες ψυχές :

                                                 Κατεβαίνει  από  τις  κορυφές
                                                 πυρίπνους  ο  Προφήτης.
                                                 Τα  μαλλιά  του  συνέχεια  τ’  ουρανού,
                                                 δυο  μικρά  μαύρα  πουλιά
                                                 τα  μάτια  του
                                                 πυρκαγιά  μέσα  στη  νύχτα
                                                 ερυθρά  τα  ιμάτιά  του. …

  Μαζί με τους ήχους της, τα αρώματα, τη γεύση και την υφή της η Ορειπολία  είναι προσβάσιμη και προσεγγίσιμη, προσιτή και φιλική, προσηνής και οικεία, ένα  φιλόξενο γήινο κατάλυμα για  
ορειπολούντες ορειβάτες και ονειροπολούντες αναγνώστες, χτισμένο από χώμα, πέτρα, ξύλο , σίδερο & νερό.  Ένα καταφύγιο που αρθρώνει μεθοδικά, ήρεμα και σοφά τα άνδηρά του ατενίζοντας τους κραταιούς πέτρινους φίλους και προπάτορές μας.

   §  Ειδικότερα τώρα :  Διακρίνονται καρποφόρες επιρροές από την Ορθόδοξη και τη Θύραθεν  Γραμματεία·  αναμνήσεις από τον Κάλβο και τις Ωδές του.  Άλλωστε έτσι ονομάζει ο δημιουργός της Ορειπολίας  τις επιμέρους ποιητικές ψηφίδες του.   Ορατή είναι και η θροΐζουσα συνάφεια με την ποίηση του   Ελύτη και του Καρούζου, όπως  και η  εκλεκτική εξ αίματος συγγένεια με το έργο του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, του αγίου των γραμμάτων μας, του οποίου, όπως ο ίδιος ο Σκιαθίτης κοσμοκαλόγερος μας εξομολογείται, διακαής  πόθος ήταν:

…ν μν μετ λατρείας τν Χριστόν μου, ν περιγράφω μετ᾿ ρωτος τν φύσιν, κα ν ζωγραφ μετ στοργς τ γνήσια λληνικ θη. …

   Και είναι οι επιρροές αυτές, μαζί και με άλλες επιδράσεις, αφομοιωμένες  σε ένα πλούσιο και ιδιαίτερα  προσωπικό, στιβαρό, σφριγηλό, κρουστό, διαφέρον και ενδιαφέρον ύφος.   Που , όπως διαφαίνεται, σύντομα θα καθιερωθεί ως  αμέσως αναγνωρίσιμο  και χαρακτηριστικό.
  Κι όλα αυτά δίπλα σε μπολιάσματα από τους ανθοφόρους οφθαλμούς του δημοτικού μας  τραγουδιού :

                               …Πουλάκι  της  ανατολής , στα  ξένα  που  πηγαίνεις
                                   πάρε  μαζί  τη  θλίψη  μου  στις  ερημιές  του  κόσμου.

                              …Κορδέλες  είν’  τα  όνειρα  κι  οι  μνήμες  σκουλαρίκια
                                  με  πένθος  και  με  στεναγμό  πλέξανε  το  στεφάνι.  

  Εκείνο, όμως, που δεν περιμένει κανείς από ένα θεράποντα των θεωρητικών επιστημών  είναι  η επιτυχής προσέγγιση  του  Τσερεβελάκη στην απέραντη φιλοσοφία της κορωνίδας  των θετικών επιστημών , της Φυσικής :  

          …στο  κέντρο  της  καρδιάς                            …στην   περιοχή  του  υπέρυθρου
              θεότρελα  νετρόνια…                                     της  Αγάπης…
                                     
                                               …να  πουλά  ανέμελη  αμπούλες
                                συμπιεσμένου  χρόνου  σε  ώρα  νυχτερινή. …

  Ο ποιητής, θυμίζοντάς μας τα κατά Σεφέρη παλιά μας Ελληνικά,  ανθολογεί, από όλο το εύρος των αιθέριων κήπων της γλώσσας μας, σπάνιες λέξεις και φράσεις όπως :
 
Εν  τοις  όρεσι  τοις  αγίοις 
ράδαμνος                                          υψίκομων               ανώλεθρον
στερρός                                             μολπή                     ρύστης        
θρους                                                οιακίζεται               ακρώρειες  

   Επιπλέον, όμως, τολμά, πειραματίζεται, προσπαθεί και αποπειράται, στο γλωσσικό του εργαστήριο -γνωρίζοντας ότι η γλώσσα είναι ζωντανός οργανισμός-  να εξελίξει το ευπροσάρμο-
το εκφραστικό του μέσον εδραζόμενος, όμως, ασφαλώς, στους δομικούς του κανόνες και στη μοναδική,  μελωδική  θα  ΄λεγε κανείς,  πλαστικότητά του.
   Ιδού, δείγμα, από το ιδιαιτέρως πολύ γοητευτικό  αποτέλεσμα :

                                   ...και  των  αετών  που  ζυγίζουν  τους  ανέμους...

  Για  τον αναμφίβολα τολμηρό συγκερασμό λέξεων και φράσεων απ’ όλο το φάσμα της Ελληνικής που με επιτυχία επιχειρεί,  θυμίζω προς όποιον αμφισβητούντα  πως :

                                    ...Τη  γλώσσα  μου  έδωσαν  ελληνική 
                                       το  σπίτι φτωχικό  στις  αμμουδιές  του  Ομήρου...  

όπως πολύ παραστατικά παρουσιάζει τη συνέχεια, το ομοούσιον, το αδιαίρετον & το αδιάσπαστον  της γλώσσας μας ο δημιουργός του  Άξιον  Εστί.

   § Από το θαυμάσιο σύνολο δεν θα μπορούσε , βέβαια  , να λείψει η ατελεύτητη και αστείρευτη Κρητική «ήπειρος», η προσφιλής γενέτειρα του δημιουργού, η οποία  εντοπίζεται ενεργώς παρούσα μέσα από λέξεις και φράσεις που ευδοκιμούν στα γόνιμα χώματα της ντοπιολαλιάς της  και καρποφορούν  στον τρίτο  ποιητικό κύκλο της συλλογής  υπό τον τίτλο  Μνήμες:
που , βέβαια  , δεν μπορεί παρά να είναι 

                                                             κατεβασάρης

για να μας δροσίσει με τα ριπίδια των πνοών του, ενώ  κερκέλια δεν έχει μόνο ο ουρανός του
Διγενή που ψυχομαχεί :

                              Να ΄χεν η γης πατήματα κι ο ουρανός κερκέλια…

αλλά και η γη του ποιητή της Ορειπολίας :
                                    
…που σ’ έχουνε δεμένο στα κερκέλια της γης…

   Ωραίες είναι οι συνηχήσεις και οι επαναλήψεις φθόγγων οι οποίες θέλγουν, τέρπουν και ευχαριστούν το αισθητήριο της ακοής  :

                                            ...ΑΣΤΗΡ   ΡΥΣΤΗΣ   ΣΤΕΡΡΟΣ...

καθώς και οι τρυφερές αναφορές στις μικρές χαριτωμένες υπάρξεις, τους ελάχιστους αλλά τόσο απαραίτητους εκείνους δομικούς λίθους που χαλικολογούν τον σύμπαντα κόσμο  όπου …

                                         …Όλα  είναι  αρτίως  τετελειωμένα. …

 και οι οποίες  μαζί με ψήγματα σοφίας  συνθέτουν ένα γοητευτικό σύνολο :

                                        …Δεν  μπορείς  να  γευτείς  ψωμί
                                            αν  δεν  σε  φάει  η  κάψα  του  Αλωνάρη…

   Και είναι αυτά τα ελάχιστα δημιουργήματα, οι αναμνήσεις και τα ψήγματα της σοφίας  η πρώτη βαθμίδα μιας φαντασιακής  κλίμακας  άγουσας σε  ονειρικές  υπερβάσεις οι οποίες  νοηματοδοτούν ένα σπουδαίο υπερρεαλισμό :


   § Εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και  επιτυχής είναι και η άρδευση στοιχείων σχετικών με το θέμα  από τα νάματα της Βίβλου και της  Ορθοδόξου Γραμματείας, σε βαθμό που θα ΄λεγε κανείς πως ο ποιητής σε πολλά σημεία  δεν γράφει αλλά «αγιογραφεί».   Άλλωστε έχει ο ίδιος επί μακρών και πολλαπλώς  ενδιατρίψει στα αείζωα ύδατα  των ανεξάντλητων πηγών των Ιερών Κειμένων όχι μόνον ως χαλκέντερος ερευνητής  των, αλλά και ως καλλικέλαδος ιεροψάλτης :

  §  Υπαρκτή,  επίσης ,  έκδηλη  και εξέχουσα  η απορία, η ανησυχία, η αγωνία, η μέριμνα και ο πόνος ψυχής του ποιητή που αναβλύζουν από το όλο έργο ως λεπτές συναισθηματικές καταστάσεις  οι οποίες , ούτως ή άλλως , συνιστούν τους φυσικούς δορυφόρους του έρωτα και της αγάπης.   Και καθώς η  Ορειπολία είναι ο εύχυμος λόγος καλλιέργειας ευφορίας χρόνων όχι ολίγων,  -2001~2010 αναγράφεται στην προμετωπίδα-   δεν μπορεί κανείς παρά θαυμάσει την ευαισθησία του δημιουργού να συλλαμβάνει και να προαισθάνεται εκείνα που θα συμβούν :

Λόγος που  μετουσιώνεται  σε διαμαρτυρία ακόμη και σε καταγγελία , και , γιατί όχι , σε οργή :

                                   …γιατί  κομμένες  οι  γλώσσες  των  ποιητών
                                      περιφέρονται  στα  πινάκια  των  ηγεμόνων…

…Μα  δεν  βλέπουν;                                              …Παρέδωσαν  στον  Ιεροεξεταστή
   ……………………                                               τους  ποιητές  και τους  προφήτες. …
   τους  φονιάδες  των τραγουδιών
   τους  εκπορνευτές  των αθώων   ιβίσκων
   την  ομολογημένη  αχρήστευση  των λέξεων; …

Και λόγος που  συμφωνεί με προβλέψεις  των ομοτέχνων του :

                                       …της ξηρασίας τη μέλλουσα κατάρα…

που προειδοποιούν, όπως ο  Μιχάλης  Κατσαρός  :

 

Μην αμελήσετε.

Πάρτε μαζί σας νερό.

Το μέλλον μας θα έχει πολύ ξηρασία.

 

    §  Από τη σύνθεση  δεν θα μπορούσαν να απουσιάζουν   -όπως ήταν άλλωστε  αναμενόμενο από ένα πιστό θεράποντα των Αρχαίων Ελληνικών Γραμμάτων-   οι αναφορές σε ένα από τα  πρωτεύοντα θεμέλια του σύγχρονου Δυτικού πολιτισμού και τη  φιλοσοφία του :
Ενώ  οι δύο  μέγιστοι  πυλώνες  του  Ελληνισμού  συζευγνύονται  ευφάνταστα & πρωτότυπα  :

                                                 ...του  Αϊ Λια  η  Οδύσσεια...

  Η προσέγγιση αυτή στον αρχαίο  μύθο δεν θα μπορούσε , βέβαια ,  να γίνει διαφορετικά  παρά με τη ναυτολόγησή μας στα ίδια …

                                                     …τα  βαθουλά  καράβια …

του προπάππου μας τυφλού καραβοκύρη.

   Κι όλ’ αυτά σε αντίστιξη  με  σημερινές αναφορές που έχουν να κάνουν με την  πιο τρυφερή και συνάμα σκληρή καθημερινή πραγματικότητα :

                           … και   της  γύφτισσας  την  ταπεινή  αδιαντροπιά
                                καθώς  βυζαίνει  το  στερνοπαίδι  της
                                πουλώντας  χαρτομάντιλα  στα φανάρια  της  Εθνικής. 

   Τον κύκλο Ονειροπολία κλείνουν ευρηματικά οι Μικροί χαιρετισμοί στα βουνά  με το χαρακτηριστικό ρήμα να επαναλαμβάνεται στον πληθυντικό αριθμό.   Χαιρετισμοί που  φέρνουν στο νου τους αντίστοιχους  του Ελύτη στο Άξιον Εστί  και οι οποίοι με τη σειρά τους παραπέμπουν  στον Ακάθιστο Ύμνο και τους  Χαιρετισμούς εις την Υπεραγίαν  Θεοτόκον.  
   Ιδού, ανάγλυφη,  η διηνεκής διαχρονία η οποία διαπεραιώνει την ποιητική πεμπτουσία από τη μια όχθη των Ελληνικών γραμμάτων έως την άλλη.

   § Επιτυγχάνει, τελικά, ο Τσερεβελάκης,   το κατά Σεφέρη ιδανικό ζητούμενο  ;
              
                              ...Δεν  θέλω  τίποτε  άλλο  παρά  να  μιλήσω  απλά ,
                                 να  μου  δοθεί  ετούτη  η  χάρη …

  Αναμφισβήτητα ναι.  Πράγμα που , είμαι  σίγουρος , διαπιστώνει κανείς  από την πρώτη κιόλας  γνωριμία με το έργο.

         Κυρίες και κύριοι∙
κλείνοντας τους ισάριθμους προς τις εποχές ενός ημερολογιακού έτους κύκλους της Ορειπολίας ο αναγνώστης έχει απολαύσει μια ευανάγνωστη ποίηση,  που, αν και είναι μορφολογικά σύγχρονη ,  εν τούτοις ερείδεται στον τόπο και στις μνήμες, σε όλο το φάσμα της  γλώσσας και σε ύψος φιλοσοφικό μέγιστο και έχει ρίζες που εισχωρούν βαθειά μέσα στην  Ιστορία,  στην παράδοση, στη λαογραφία και σ’ όλες τις φάσεις και τις εκφάνσεις του Ελληνικού πολιτισμού·  μια ποίηση που θωπεύει τη μνήμη και καταλαγιάζει το  νου, που συντελεί στην παραμυθία της ψυχής,  που ευφραίνει και  παρηγορεί, που  προτείνει  ήθος και χρηστότητα, που αποτελεί έκφραση πόνου και αγωνίας  όχι μόνο για το μέλλον του έμψυχου  αλλά και του άψυχου κόσμου, που μας περιβάλλει με το φως της αγάπης της το ιλαρόν,  μας θάλπει και μας περιθάλπει· μια ποίηση όχι μόνο για το νυν γίγνεσθαι, αλλά και το  παγκόσμιο μέλλει γενέσθαι , για το πού και ποιοί μας οδηγούν και για την όποια επαπειλούμενη καταστροφή της κάθε είδους και μορφής πολύτιμης,  πολυποίκιλης και πολυποίκιλτης  κληρονομιάς, φυσικής ή τεχνητής·  μια  ποίηση για την  απαραίτητη, αδιάσπαστη και αλώβητη  συνέχεια του παρόντος κόσμου και των κτισμάτων του·    ορατών τε  και αοράτων.  
  Πώς λοιπόν να μην απευθύνει  κανείς τα λόγια του ποιητή του Ερωτόκριτου , του Βιτσέντζου Κορνάρου , στο δημιουργό της;

…κι  οπού  κατέχει  να  μιλεί  με  γνώση  και  με  τρόπο,
κάνει  και  κλαίσι  και  γελούν  τα  μάτια  των  αθρώπω…

                                                                                                Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου